W dniach  5-6 sierpnia 2023 na lotnisku Wilamowo k/ Kętrzyna,  odbył się XXV Międzynarodowy Zlot Przyjaciół Lotnictwa . W uroczystości tej z udziałem asysty wojskowej, odsłoniliśmy tablicę na  obelisku, poświęconą Polskim lotnikom biorącym udział w "Bitwie o Anglię" w czasie II-giej Wojny Światowej. Złożyliśmy wieńce i wiązanki w hołdzie poległym. Przyleciały liczne załogi z Kraju i zagranicy. Stowarzyszenie Lotników Polskich, jako kontynuator tradycji wspomnianych Lotników, i współorganizator imprezy, pod przywództwem Prezesa por. rez. naw. Piotra Skrzyńskiego, Jego zastępców i Członków, reprezentował cały Zarząd z Pocztem Sztandarowym.Nie zabrakło  delegacji Ambasady Brytyjskiej z przedstawicielami Ataschatu Wojskowego. Uroczystość otworzył (jak zwykle niezawodny) Prezes Aeroklubu "Krainy Tysiąca Jezior" Stanisław Tułowiński., odznaczny Medalem "Pro-Patria" przez Delegatkę Urzędu d/s Kombatantów. Uroczystość przebiegła w pięknej atmosferze NASZEJ LOTNICZEJ RODZINY. Do zobaczenia za rok. 

11 czerwca 1940 r. została podpisana polsko-brytyjska umowa, ustalająca zasady organizacji polskich jednostek lotniczych i dowództw, zaś 6 sierpnia 1940 r. umowa dotycząca współpracy i współdziałania polskiego lotnictwa z Królewskimi Siłami Powietrznymi Royal Air Force zwanymi krótko RAF.

15 lipca pierwszych 4 polskich pilotów skierowano do 145 i 253 dywizjonów myśliwskich RAF. Ogółem podczas bitwy o Anglię w dywizjonach RAF służyło 89 polskich pilotów myśliwskich.

8 sierpnia rozpoczęła się niemiecka ofensywa lotnicza na Wielką Brytanię, mająca stanowić fazę wstępną do planowanej inwazji wojsk lądowych. Trwające do 31 października intensywne walki powietrzne uzyskały miano bitwy o Anglię.

W tej bitwie po stronie niemieckiej uczestniczyło 2630 samolotów (w tym 1510 bombowców), zaś początkowo brytyjskiego nieba broniło 672 samoloty myśliwskie. ( stan na 1 lipca 1940r.)

Spośród Polaków pierwsze zwycięstwo powietrzne odniósł już 19 lipca por. pil. Antoni Ostowicz ze 145 dywizjonu myśliwskiego RAF. Pierwsi Polacy zginęli w bitwie o Anglię 11 sierpnia, byli to: por. Antoni Ostowicz oraz por. pil. Michał Stęborowski z 238 dywizjonu myśliwskiego RAF. W następnych tygodniach polscy lotnicy w szeregach jednostek RAF odnosili kolejne sukcesy, ponosili także straty.

24 sierpnia sierż. pil. Antoni Głowacki z 502 dywizjonu myśliwskiego RAF zestrzelił 5 samolotów niemieckich, ustanawiając aliancki rekord sukcesów odniesionych w ciągu jednego dnia; do końca wojny nie został on pobity.

Podczas bitwy o Anglię w jednostkach RAF poległo 19 polskich pilotów. Natomiast walczący w ich składzie Polacy zniszczyli 77 1/2 samolotów na pewno, 16 prawdopodobnie oraz 29 maszyn uszkodzili.

W następstwie umowy polsko-brytyjskiej z 11 czerwca podjęto prace organizacyjne nad utworzeniem 4 polskich dywizjonów lotniczych. Były to : 300 dywizjon bombowy (tworzony od 1 lipca, gotowość bojową osiągnął 14 września), 301 dywizjon bombowy (tworzony od 22 lipca, w gotowości bojowej od 26 sierpnia), 302 dywizjon myśliwski (tworzony od 13 lipca, a w gotowości bojowej od 15 sierpnia) i 303 dywizjon myśliwski (tworzony od 2 sierpnia, w gotowości bojowej od 31 sierpnia).

Jako pierwszy przystąpił do działań stacjonujący na lotnisku Leconfield ( lotnisko położone 265 km na północ od Londynu) 302 dywizjon myśliwski. Początkowo brał udział w operacjach bojowych 10, a później  12 Grupy Myśliwskiej RAF. W związku z mniejszą intensywnością działań lotniczych w rejonie ochranianym przez dywizjon miał on stosunkowo niewiele okazji do spotkań z samolotami Luftwaffe. Mimo to jego piloci strącili w tym czasie 16 samolotów wroga na pewno, 10 prawdopodobnie i 1 uszkodzili.

Znacznie intensywniejsze działania z lotniska Northolt w zachodniej części  Londynu prowadził 303 dywizjon myśliwski. Tak np. 15 września, w dniu najcięższych ataków na Londyn, jego piloci strącili 15 maszyn wroga.

26 września podczas wizyty króla Jerzego VI w dywizjonie 303 nastąpił alarmowy i start dywizjonu - w walce, jaka wówczas nastąpiła, nasi lotnicy zniszczyli kolejnych 14 samolotów Luftwaffe.

W czasie bitwy o Anglię Polacy zestrzelili łącznie 203 1/2 samolotów nieprzyjaciela na pewno, 35 prawdopodobnie oraz 36 uszkodzili.

W walce czynnie uczestniczyły także oba nasze dywizjony bombowe, biorąc udział w nalotach na niemieckie barki inwazyjne w portach Boulogne, Calais i Ostendzie. Zrzuciły ok. 456 ton bomb.

Polacy obok Brytyjczyków stanowili najliczniejszą grupę narodową wśród pilotów broniących w 1940 r. Wielkiej Brytanii. Na 3080 pilotów myśliwskich Polaków było 147, kolejną grupę narodową reprezentowali Nowozelandczycy 101.

Podczas bitwy Polacy zestrzelili blisko 12% ogólnie zniszczonych samolotów wroga (tj. 203 i 1/2 na 1733 zestrzelone samoloty).

To m.in. do nich skierował swoje słynne słowa premier Wielkiej Brytanii Winston Churchill, mówiąc:

Nigdy dotąd w dziedzinie ludzkich konfliktów tak wielu nie zawdzięczało tak wiele nielicznym.

W połowie 1945 roku z inicjatywy PSP powołano organizację, która przyjęła angielską nazwę Polish Air Force Association (PAFA), dosłownie – Stowarzyszenie Polskich Sił Powietrznych. W pierwszych miesiącach istnienia Stowarzyszenia przyjęła się popularna nazwa „Samopomoc Lotnicza”, później zmieniono ją na Stowarzyszenie Lotników Polskich (SLP)

Do końca 1945 r. blisko połowa stanu liczebnego PSP pozostającego w Wielkiej Brytanii – 6.000 osób – stała się członkami Samopomocy Lotniczej. Głównym celem SLP ustanowiono zachowanie ciągłości ideowej wyszczególnionej w ogłoszonej „Deklaracji Ideowej” potwierdzającej przynależność do obozu niepodległościowego i uznanie Prezydenta i Rządu RP na Uchodźstwie. SLP stało się prężną i dobrze zarządzaną organizacją pod względem ideowym jak i celów działania, co pozwoliło mu odgrywać przodującą rolę we wszystkich polskich inicjatywach niepodległościowych.

Stowarzyszenie Lotników Polskich  jest kontynuacją związku powołanego w 1945 r. w Anglii przez żołnierzy Polskich Sił Powietrznych na Zachodzie. Po obaleniu poprzedniego systemu, władze tej organizacji w Londynie oceniły, że jej rola została spełniona, czego symbolicznym wyrazem było przekazanie  w 1992 r. do Kraju bojowego sztandaru Polskich Sił Powietrznych, a praktycznym zamierzeniem – stopniowe wygaszanie działalności, do rozwiązania. Na podstawie uzgodnień Zarządu w Londynie i grupy inicjatywnej w Warszawie, postanowiono powołać w Kraju samodzielną organizację, której przekazano nazwę, przesłanie ideowe i część członków zamieszkałych na wszystkich kontynentach, którzy zadeklarowali chęć kontynuowania przynależności.

Stowarzyszenie powstało jako organizacja kombatancka, której założycielami byli przebywający w kraju wybitni piloci, dowódcy, uczestnicy działań wojennych, kawalerowie orderu wojennego Virtuti Militari

. Postanowili kontynuować tradycje Stowarzyszenia w warunkach krajowych. Realizujemy te zadania do dzisiaj, uwzględniając znaczenie faktu, że organizacje zagraniczne zakończyły swoją działalność. Przez okres likwidacji istniały dwie siostrzane organizacje Stowarzyszenia Lotników Polskich, współpracujące ze sobą. Owocem ich współpracy było współdziałanie w procesie budowy na Polu Mokotowskim Pomnika Lotników Polskich Poległych w latach 1939-1945.

04/08/2023 odsłoniliśmy obelisk upamiętniający bohaterów Bitwy o Anglię poświęcony lotnikom z polskich dywizjonów 300, 301, 302, 303 oraz Polaków walczących w dywizjonach brytyjskich. Kontynuacja tradycji lotniczych i pamięci o polskich lotnikach jest wciąż żywa w celach oraz działalności Stowarzyszenia Lotników Polskich.

Cześć i chwała  bohaterom walczącym w Bitwie o Anglię.